1- پشه ها جزو خانواده حشرات دوبال به نام کولیسیده CULICIDAE   میباشند. آنوفل ها، کولکس (پشه معمولی) و آئدس ها از دسته های مهم پشه ها هستند.  

2- بیش از 2800 گونه پشه در سراسر جهان وجود دارد.  

3- سرعت بال زدن پشه ها 500 تا 600 بار در ثانیه میباشد.  

4- وزن یک پشه 2 تا 2.5 میلی گرم است.  

5- سرعت پرواز پشه ها 1.6 تا  2.4 کیلومتر در ساعت است.  

6- بدن پشه ها از سه قسمت سر، سینه و شکم تشکیل یافته است. پشه ها 6 پای بند بند دارند و یک خرطوم(نیش).  

7- پشه ماده معمولا بزرگتر از پشه نر میباشد. خرطوم پشه ماده طویل تر بوده و مناسب مکیدن خون است. شاخک های پشه نر پر پشت و پر مو بوده اما شاخک های پشه ماده نخ مانند و دارای چند موی اندک است. تصویر پشه نر:  

8- طول عمر پشه نر در حدود یک هفته و پشه ماده 7 تا 100 روز میباشد.  

9- پشه ها جانورانی خونسرد میباشند بنابراین پشه های ماده قادرند در فصول سرد سال به خواب زمستانی فرو روند. حتی تا 6 ماه.  

10- شکارچیان طبیعی پشه ها شامل خفاشها، پرندگان، عنکبوت ها، سخت پوستان از جمله خرچنگها، ماهیها و سنجاقک ها میباشند.  

11- پشه های نر و ماده برای تامین انرژی پرواز از شهد گلها و گیاهان تغذیه میکنند.

12- پشه های نر هیچگاه از خون تغذیه نمیکنند و نیش نمی زنند.  

13- پشه های ماده به خون نیاز دارند اما نه برای تامین انرژی. پشه های ماده برای تولید و نمو تخم های خود نیاز به پروتئین موجود در خون دارد.

14- همه گونه های پشه انسان را نمی گزند، برخی از پشه های ماده، پستانداران، برخی پرندگان، برخی اسب ها، برخی لاک پشتها و یا حتی قورباغه ها را به انسان ترجیح میدهند.  

15- خرطوم و  نیش پشه ماده از دو کانال مجزا تشکیل یافته، یک مجرای بزاقی و ک مجرا برای مکیدن خون.  

16- علت اینکه نیش پشه درد ندارد این است که نیش پشه بسیار دندانه دار بوده و با سوزن آمپول که سطحی هموار دارد متفاوت است. دندانه دار بودن نیش پشه سبب میگردد تا تعداد نقاط تماس آن با پوست بدن به حداقل رسیده و اعصاب حسی کمتری تحریک گردند.  

17- پشه ماده هنگام مکیدن خون از طریق بزاق خود یک ماده ضد انعقاد کننده خون ترشح می کند تا خون حین مکیدن لخته نگردد.  

18- پروتئین بزاق پشه موجب تحریک سیستم ایمنی بدن میگردد. خارش، تورم و قرمزی محل گزش به همین خاطر پدید می آید.  

19- پشه ماده در هر بار گزش 5 میکرو لیتر خون می مکد. (یک میکرو لیتر معادل یک میلیونم لیتر است) 

20- پشه ماده در هر بار گزش بیش از 2 برابر وزن خود خون می مکد. چنانچه گیرنده های شکم پشه ماده غیر فعال گردند، پشه آنقدر خون می مکد تا عملا منفجر شود.  

21- پشه ماده از طریق حسگرهای بویایی، حس بینایی و گیرنده های گرمایی هدف خود را شناسایی میکند. 

22- گیرنده های گرمایی پشه پرتوهای مادون قرمز ساطع شده از اجسام گرم  را حس میکنند. 

23- در حدود 100 ترکیب فرار از بازدم و 400 ترکیب شیمیایی از پوست انسان متصاعد میشود که پشه ها قادر به شناسایی آنها هستند.  

24- مهمترین این مواد دی اکسید کربن بازدم و اسید لاکتیک عرق میباشند. بنابراین پس از فعالیت بدنی که تولید این مواد افزایش می یابند شناسایی شما برای پشه ها آسانتر میگردد. مصرف غذاهای غنی از پتاسیم (مثل موز) و نمک نیز تولید اسید لاکتیک را افزایش میدهد. اسید اوریک، فنول و آمونیاک نیز در رده های بعدی قرار دارند.

25- هنگامی که شما از حرکت باز می ایستید (هنگام خواب) غلظت دی اکسید کربن در اطراف شما افزایش می یابد و پشه ها آسانتر شما را ردیابی خواهند کرد.

26- رطوبت، رنگ و تحرک در شما نیز در جلب پشه ها تاثیر گذار است. پشه ها به رنگ آبی علاقه مند میباشند. پوشیدن لباسهای تیره و مشکی با جذب بیشتر نور و انرژی گرمایی، پشه ها را بیشتر به سوی شما جلب میکند، برعکس لباسهای روشن. هنگامی که شما حرکت میکنید پشه ها مطمئن می گردند شما زنده هستید بنابراین جذب شما میشوند. هر قدر که لباس تن شما با پس زمینه شما کنتراست بیشتری داشته باشد شناسایی شما توسط پشه ها آسانتر است.  

27- برخی شامپوها، صابونهای معطر، عطر و اودکلن بوی طبیعی بدن شما را پوشانده و برخی آن را تشدید میکند. (مثل رایحه میوه ای و  عطر گلها)

28- پشه ماده قادر است از فاصله 30 متری بوی شما را حس کند.

29- پشه ها تنها از فاصله 10 متری قادرند شما را ببینند اما باز هم نمیتوانند میان شما و یک بشکه 220 لیتری و یا یک کنده درخت تمایز قائل شوند. از فاصله 3 متری گیرنده های بسیار حساس گرمایی که روی شاخک ها واقع هستند دست بکار میشوند تا خون را در سطح پوست شناسایی کنند. هنگامی که رطوبت محیط بالا باشد دامنه عملکرد این گیرنده ها تا 3 برابر حد معمول افزایش می یابد.  

30- ریسک گزیدگی توسط پشه در مردان بیشتر از زنان، در بزرگسالان بیشتر از خردسالان و در افراد چاق و تنومند بیشتر از افراد لاغر میباشد. (البته اگر تنها عامل دی اکسید کربن را به حساب آوریم) 

31- افرادی که گروه خونی شان O   است بیشتر گزیده میشوند.  

32- فعالیت پشه ها در دمای 26 درجه سانتی گراد به حداکثر خود رسیده و پشه ها در دمای پایین تر از 10 درجه سانتی گراد غیر فعال میگردند. 

33- پشه ها در آب و هوا و مناطق گرمسیر در تمام طول سال فعال میباشند. همچنین جمعیت پشه ها در طول مناطق ساحلی بیش از نقاط دیگر است.

34- سالانه 3-2 میلیون نفر در سراسر جهان توسط گزش پشه ها جان خود را از دست میدهند. پشه ها ناقلین بیماریهای مالاریا (توسط پشه آنوفل)، تب زرد، تب هموراژیک دنگ، ورم مغزی (آنسفالیت) وتب نیل غربی میباشند.  

35- ویروس HIV   عامل بیماری ایدز نمیتواند توسط پشه ها انتقال یابد. چرا که این ویروس در بدن پشه ها مانند غذا هضم میگردد. همچنین ویروس HIV   در گزش پشه به مقداری نیست که قادر باشد HIV   را سرایت دهد. برای انتقال ویروس HIV   از یک فرد آلوده به یک فرد سالم به 10 میلیون پشه ماده نیاز است که همزمان فرد آلوده را نیش زده و متعاقب آن فرد سالم را نیش بزنند. 

36- تمام پشه ها به آب نیاز دارند تا چرخه زندگی آنها تکمیل گردد.  

37- چرخه زندگی پشه ها دارای دگردیسی کامل بوده و شامل چهار مرحله: تخم ، لارو، شفیره و پشه بالغ میباشد .این چرخه ظرف 20 تا30 روز کامل میگردد.

38- پشه های ماده درهر بار تخم گذاری 100 تا 400 تخم می گذارند.و یک پشه ماده قادر است پیش از آنکه بمیرد 1000 تا 3000 تخم بگذارد.  

39- پشه ماده در چند مرحله تخمریزی فقط یکبار با پشه نر جفت گیری میکند. یعنی پس اینکه یک بار تخم گذاری کرد دیگر نیاز ندارد با پشه نر جفت گیری کند و تنها به یک وعده خون دیگر نیاز دارد تا مجددا تخم گذاری کند. پشه ماده هر 3 روز در میان میتواند تخمریزی  کند.

40- تخمهای پشه ماده ابتدا سفید رنگ بوده اما پس از 24 ساعت رنگشان به قهوه ای تیره و سیاه متمایل میگردد. پشه ماده تخم خود را معمولا روی سطح آب راکد میگذارد. اما ممکن است روی گل و لای و یا هر چیزی که در مسیر آب باشد تخمریزی کند. اندازه هر تخم 0.5 میلی متر است. 41- تخم ها 3-2 روز طول میکشد تا به لارو تبدیل گردند. لارو پشه از طریق یک مجرای ریز که به سطح آب می آید تنفس میکند. لاروها از جلبکها، میکروارگانیزمها و ذرات ارگانیک موجود در آب تغذیه میکنند. در برخی از گونه های پشه، لاروها از یکدیگر نیز تغذیه میکنند. لاروها قادرند آب آلوده راکاملا فیلتر و تصفیه کنند. لاروها چهار مرتبه پوست اندازی میکنند تا به شفیره تبدیل گردند. لاروها یک تا دو سانتی متر طول دارند.

42- لاروها پس از گذشت یک تا دو هفته به شفیره تبدیل میشوند. شفیره پشه تغذیه ندارد اما تحرک داشته و توسط دو مجرای شاخ مانند بنام سیفون تنفس میکند.

43- لارو و شفیره پشه کاملا آبزی هستند اما پشه بالغ در خشکی زندگی میکند.  

44- شفیره پس از 3 روز به پشه کامل مبدل میشود.پشه بالغ پس از خارج شدن از پیله صبر میکند تا بدن وبالهایش کاملا خشک گردد تا بتواند پرواز کند.  

45- پشه های ماده و نر پس از 5-3 روز جفت گیری میکنند. پشه نر پس از جفت گیری مدت زیادی زنده نمی ماند.

46- پشه ها در طی روز در محل های خنک، تاریک، مرطوب و محفوظ به استراحت می پردازند. به ویژه در میان پوشش گیاهی. و در عصر و غروب آفتاب برای تغذیه خارج میشوند.

47- هر مکان و یا شیئی که آب را در خود نگه دارد و باعث تجمع آب گردد، محل مناسبی برای تخمریزی پشه هاست. محل های تخمریزی پشه ها میتواند: جوی آب، گلدانها، زیر گلدانیها، حفره درختان، سینی زیر کولر، جعبه کارتن، کف شور و چاهک ها، فلاش تانک توالت، سیفون گلویی زیر دستشویی، قوطی کنسرو، بشکه، حوضچه، استخر، گودالها، باتلاق ها، آب انبارها، تایرهای مستعمل، ناودان ها و غیره باشد.